Aandeel in het totaal

Doelenboom

Portefeuillehouder: D. Straat, A. Verschuren, J. Olthof, D. Emmer
Verantwoordelijk directeur: C. Tip

Programma doelstelling en rol van de gemeente

Zaanstad is door haar combinatie van wonen, werken, landschap en industrie een unieke gemeente. Daarnaast zijn we onderdeel van de Metropoolregio Amsterdam (MRA). Door deze facetten is er volop potentie om te ontwikkelen. Het gevarieerde woningaanbod, goede bereikbaarheid, behoud van cultuurhistorisch erfgoed en landelijk gebied dragen bij aan deze ontwikkeling. Ook investeert de gemeente in verbetering van de ruimtelijke kwaliteit, de (her)ontwikkeling van kansrijke locaties en ondersteuning van nieuwe initiatieven. Hierbij is het van belang om de juiste balans te vinden tussen ruimte voor ontwikkeling en bescherming van de kwaliteit. Bovendien vragen de huidige economische, ruimtelijke en maatschappelijke ontwikkelingen om nieuwe manieren van werken oplossingen dan die we tot voor kort waren gewend. De gemeente is verantwoordelijk voor een goede ruimtelijke ordening binnen de gemeentegrenzen. Dat doet wij door middel van bestemmingsplannen en specifieke beleidskaders. Juist in deze tijd heeft de gemeente de taak om kaders te moderniseren en daarmee helderheid en overzicht te verschaffen. Het is de uitdaging om een goede balans te vinden tussen ruimte bieden aan de ene kant en bescherming van individu en collectief aan de andere kant.

Wat willen we bereiken en wat gaan we daarvoor doen?

Ruimtelijke ontwikkeling

Ruimtelijke ontwikkeling is vooral gericht op het zorgen voor de juiste ruimtelijke kaders, instrumenten en strategieën, waarmee we ontwikkelingen op gang kunnen brengen en laten slagen. Zo kunnen we ook werken aan onze ambitie om meer ruimte te geven. Ruimtelijke ontwikkeling is ondersteunend aan de ontwikkeling van de drie W’s - wonen, werken en warmte - en creëert randvoorwaarden voor wijk - en gebiedsontwikkeling. Initiatieven willen we mogelijk maken, initiatiefnemers worden uitgenodigd om te investeren in de stad en tegelijk blijven we oog houden voor een goede kwaliteit van onze omgeving. Hierbij blijven ruimte voor ontwikkeling en prioriteren hand in hand gaan. In een aantal gebieden staan we als gemeente zelf aan het roer. De gemeente werkt samen met partners aan de mogelijke ontwikkeling van het knooppuntontwikkeling rond de NS-stations.

Effectindicator

Nulmeting

Realisatie
2014

Begroting
2015

Begroting
2016

Streef-
waarde

Bron

Ranking (woon)aantrekkelijkheid van de stad

29

29

28

27

26

Atlas Nederlandse gemeenten

Om deze doelstellingen te bereiken leveren we de volgende prestaties

Gedifferentieerde aanpak

We willen initiatieven mogelijk maken door het inzetten van verschillende instrumenten. We zoeken optimaal naar ruimte in beleidskaders en naar flexibiliteit in bestemmingsplannen, als uitnodiging naar initiatiefnemers om te investeren in de stad. Tegelijkertijd blijven we oog houden voor een goede omgevingskwaliteit. Onze kernkwaliteiten moeten worden behouden en waar nodig en mogelijk versterkt. Dit vraagt soms juist om strakke kaders. Beide richtingen vragen om transparantie en helderheid over wat mag (zie programma 8/1.2 Verminderen regeldruk). Ruimte voor ontwikkeling en prioriteren gaan hand in hand. De gemeente geeft ruimte waar het kan en stuurt waar het moet. Voorbeelden van deze nieuwe aanpak zijn de Leidraad Ruimtelijke Kwaliteit, de pilotprojecten Ruimte Geven en het Burenakkoord. Hiermee sluit Zaanstad ook aan op de uitgangspunten van de nieuwe Omgevingswet. Het traject Plan van de Stad/ MAAK Zaanstad is bedoeld om nieuwe beelden en bouwstenen te ontwikkelen voor de manier waarop Zaanstad in de toekomst ruimtelijk kan doorontwikkelen. MAAK Zaanstad komt in samenspraak en in wisselwerking met externe partijen op verschillende terreinen tot stand. Daarmee is dit traject ook de opmaat voor de omgevingsvisie, waarmee we in 2016 van start gaan. Deze visie moet gereed zijn als de Omgevingswet in 2018 in werking treedt. De voorbereiding en invoering van deze nieuwe wetgeving vergt de komende jaren extra ambtelijke inzet.

Prestatie-indicator

Nulmeting

Realisatie 2014

Begroting 2015

Begroting 2016

Streefwaarde

Bron

Oordeel over duidelijkheid gemeentelijke regels

6,2 (2012)

6,2

>6,3

6,5

6,7 (landelijk gemiddelde)

Zaanpeiling

Activiteiten

  • Opstellen Plan van de Stad / MAAK Zaanstad

  • Invoeren en toepassen van de Leidraad Ruimtelijke Kwaliteit

  • Opstellen bestemmingsplannen

  • Starten van het voorbereidingstraject voor de invoering van de Omgevingswet

  • Toepassen van strategieën voor ruimte geven (fysieke regeldruk)

  • Knooppuntontwikkeling i.s.m. provincie

  • Inventariseren van braakliggende terreinen/leegstaande panden in prioritaire gebieden

  • Evalueren van de pilotprojecten Ruimte Geven en uitlijnen van het vervolgtraject

Klik hier voor financiële informatie over deze prestatie

Risico’s en beheersmaatregelen

Risico

Toelichting

Beheersmaatregel

Gedifferentieerde aanpak doet onvoldoende recht aan gelijkheidsbeginsel.

De gedifferentieerde aanpak betekent dat niet elk initiatief op gelijke wijze wordt beoordeeld en begeleid. De inzet vanuit de gemeente is afhankelijk van de locatie en de bijdrage van het initiatief aan het algemeen belang. Dit leidt tot ongelijkheid. In hoeverre dit op gespannen voet staat met het gelijkheidsbeginsel is op voorhand niet geheel te beoordelen.

Zorgvuldige motivering van de reden om geen gelijke behandeling toe te passen.

Toepassen van strategieën voor ruimte geven leidt tot rechtsonzekerheid voor belanghebbenden.

Het burenakkoord, ruimte geven en loslaten gaan allemaal over grotere invloed van de omgeving op beslissingen in de ruimte. Daarmee wordt gezocht naar een nieuwe balans tussen bescherming van het individu en het collectief aan de ene kant en belemmering van initiatieven aan de andere kant. Deze grotere zeggenschap voor de omgeving kan op gespannen voet staan met de rechtszekerheid.

Gecalculeerde risico’s prefereren boven ontwikkelen van nieuwe regelgeving

Woningaanbod

Wonen is een van de belangrijkste basisbehoeften. Woonbehoeften en –wensen zijn er in veel soorten en maten. We streven naar een veelzijdig en kwalitatief woonaanbod, voor jong en oud, huurders en kopers, mensen met een krappe en ruimere beurs, en voor huidige én nieuwe bewoners. Een goede samenwerking met corporaties, bewoners, ontwikkelaars, investeerders, particuliere woningeigenaren en opdrachtgevers is daarbij onontbeerlijk. Dat geldt ook voor samenwerking en afstemming in de regio. Vraag en aanbod moeten goed op elkaar aansluiten. Gelet op de prognoses over de groei van het aantal huishoudens in de komende jaren moeten vooral binnenstedelijk extra woningen worden gerealiseerd. Om deze reden zullen wij op de lange termijn moeten zoeken naar mogelijkheden voor de woningbouw. We vinden dat iedereen een woning moet kunnen krijgen die aansluit bij de persoonlijke wensen en (financiële) mogelijkheden. Dat betekent ook goed en bijtijds afstemmen van wonen en zorg. We zetten in op het beter benutten van de betaalbare sociale woningvoorraad en het bevorderen van de doorstroming. De basiskwaliteit moet op orde zijn. Het beleid voor funderingsproblematiek wordt daarom geïntensiveerd. De inzet is: een langere levensduur van de woning, vermindering van energielasten en daardoor een betere betaalbaarheid. Vanwege de maatschappelijke noodzaak en als de markt dit niet oppakt, zal de gemeente instrumenten inzetten om een kwaliteitsslag, op meerdere fronten, mogelijk maken. Zowel lokaal als regionaal streven we naar een evenwichtige verdeling van de woningvoorraad met voldoende diversiteit in prijs, type en kwaliteit. Lokaal onderkennen we dat er verschillen zijn tussen en binnen wijken. Aan al deze wijken willen we een toegevoegde waarde leveren zodat de wijk versterkt

Effectindicator

Nulmeting

Realisatie
2014

Begroting
2015

Begroting
2016

Streef-
waarde

Bron

Woningbouwproductie Zaanstad

N.v.t.

227

500

600

600

Woningbouwmonitor Zaanstad

Woningvoorraad sociale huur corporaties

N.v.t

25.100

25.100

25.100

Woningnet / monitor betaalbare voorraad SRA

Percentage jaarlijkse verhuringen van het totaal tot de aftoppingsgrens (2014; < 597)         

N.v.t.

61%

61%

61%

Woningnet / monitor betaalbare voorraad SRA

Aantal nieuwe verhuringen

N.v.t.

1.306

1.400

1.700

Woningnet / monitor betaalbare voorraad SRA

Gemiddelde inschrijfduur starters bij acceptatie (in jaren)

N.v.t.

8.6

8.6

7.5

Woningnet / monitor betaalbare voorraad SRA

Om deze doelstellingen te bereiken leveren we de volgende prestaties

Woningvoorraad

Met de actualisatie van de woonvisie Samen verder met Zaans Mozaïek maakt Zaanstad scherpere keuzes. Via de Uitvoeringsagenda Wonen werken we aan de uitvoering van onze ambities. Dat doen we in co-creatie met ontwikkelaars, ondernemers, corporaties, zorgaanbieders en inwoners. De uitvoeringsagenda vormt tevens de opmaat voor de prestatieafspraken met woningcorporaties die gemeente en corporaties. Deze afspraken worden in 2016 voor de eerste keer gemaakt volgens de richtlijnen van de aangepaste Woningwet. Zaanstad speelt in op de verwachte groei van het aantal huishoudens door in zetten op minstens zeshonderd nieuwbouwwoningen per jaar. Dat doen we door betere stroomlijning van onze interne processen, vermindering van regeldruk, nieuwe marktpartijen aan te trekken en door nieuwe woningconcepten te faciliteren, zoals zelfbouw. Sturing op kwaliteit en gedifferentieerde woonmilieus zorgt ervoor dat Zaanstad een veelzijdige en aantrekkelijke stad blijft en daarmee haar positie in de regio versterkt. Differentiatie is ook belangrijk om lokaal de doorstroming te bevorderen. We zetten extra in op versnelling van het tempo van funderingsherstel (zie programma 6/4. Fundering). Daarnaast willen we werken aan verbetering van de kwaliteit bovengronds/de opstal. Dat doen we zo veel mogelijk in combinatie met investeringen in energiebesparende maatregelen (zie programma 5/2.1 Uitvoering Energie Agenda), waardoor de woonlasten omlaag kunnen. Dat vraagt de komende jaren om extra inspanning vanuit de gemeente. De bestaande voorraad sociale huur- en koopwoningen is in principe voldoende om huishoudens met een inkomen tot modaal te huisvesten, maar niet iedereen zit op een (financieel) passende plek en de wachtlijsten zijn lang. We zijn zuinig op onze sociale voorraad en maken met de corporaties afspraken over de woningvoorraad en verbetering van de doorstroming. Corporaties moeten van het Rijk voortaan 95% van de primaire doelgroep (huishoudens met een belastbaar inkomen tot de grens van de huurtoeslag.) passend toewijzen. Door tijdige signalering, onder meer via de Sociale Wijkteams, en hulp op maat willen we mensen met huurschulden ondersteunen en escalatie van problemen voorkomen. Een gedifferentieerd woningaanbod voorkomt te grote en eenzijdige bevolkingsconcentraties en biedt mensen de gelegenheid een wooncarrière binnen de wijk te maken. Dat vraagt om maatwerk bij de programmering van nieuwbouw. In kansrijke wijken gaan we gericht op zoek naar ondernemerschap en nieuwe allianties om samen te investeren in wijkontwikkeling (zie binnen programma 4 onder 6.1/samenwerking in gebiedsontwikkeling). Samen met de partners in de stad zorgen we voor goede randvoorwaarden waardoor er meer mogelijkheden komen voor langer thuis of zelfstandig wonen. We streven naar een passend woningaanbod in een geschikte woonomgeving, met een goede aansluiting op intramuraal wonen wanneer dat nodig is. (zie programma 1). Zaanstad opereert binnen een regionale woningmarkt. Regionaal werken we samen om de bouwproductie te bevorderen en investeerders te trekken. Daarnaast concretiseren we de regionale intentieverklaring over verdeling van de betaalbare woningvoorraad. De nieuwe regionale huisvestingsverordening zorgt voor een rechtvaardige en transparante verdeling van de schaarse woningen.

Prestatie-indicator

Nulmeting

Realisatie 2014

Begroting 2015

Begroting 2016

Streefwaarde

Bron

Aantal woningen binnen het project Zelfbouw waarvan de vergunning is afgegeven

2

40

20

150

Woningbouwmonitor Zaanstad

Activiteiten

  • In samenwerking met externe partners werken aan de realisatie van de uitvoeringsagenda Wonen

  • Prestatieafspraken maken met de woningcorporaties

  • Uitvoering geven aan de beleidsregels voor woonruimteverdeling vanuit de regionale huisvestingsverordening

Klik hier voor financiële informatie over deze prestatie

Risico’s en beheersmaatregelen

Risico

Toelichting

Beheersmaatregel

Toenemende mismatch tussen vraag en aanbod op de woningmarkt.

- woningvoorraad niet betaalbaar voor lage inkomensgroepen - te weinig instroommogelijkheden voor starters en middeninkomens - afnemende diversiteit en leefbaarheid in wijken - verslechterde kwaliteit bestaande woningvoorraad (o.a. funderingsherstel)

- lokale prestatieafspraken met corporaties en marktpartijen - regionale afspraken over woonruimteverdeling en de betaalbare voorraad - facilitering verbetering kwaliteit door inzet gemeentelijk instrumentarium ( bv. BKZ) - voorziening € 200.000 voor niet aflossen leningen funderingsherstel

Kwaliteit buitengebied

We streven naar een hoogwaardig kwalitatief buitengebied met instandhouding van landschappelijke, cultuurhistorische en natuurwaarden, aantrekkelijk om te beleven en in te recreëren. Het Zaanse landschap is medebepalend voor de aantrekkelijkheid van het woon- en werkklimaat van zowel Zaanstad als dit deel van de Metropoolregio Amsterdam. Door toenemende verstedelijking en verdichting neemt de druk op het groen en het landschap in de metropoolregio en dus ook in Zaanstad toe. Inwoners en bezoekers willen in toenemende mate gebruik maken van het buitengebied, om in te recreëren of het op een andere manier te beleven. Het is een opgave om de kwaliteit van het landschap met de bijzondere natuurwaarden te behouden en waar mogelijk te versterken.

Effectindicator

Nulmeting

Realisatie
2014

Begroting
2015

Begroting
2016

Streef-
waarde

Bron

Waardering woonomgeving

7,0

7.2

>7,0

7.2

>7,0

Zaanpeiling

Percentage bewoners dat tevreden is over recreatievoorzieningen

71% (2012)

75%

>70%

75%

>70%

Zaanpeiling

Om deze doelstellingen te bereiken leveren we de volgende prestaties

Samenwerking versterken kwaliteit buitengebied

De gemeente initieert, faciliteert en begeleidt initiatieven, plannen en projecten die bijdragen aan het behouden en versterken van de kwaliteiten van het buitengebied en het recreatieve gebruik. Een goede inpassing van bouwinitiatieven in het buitengebied en aan de stadsranden is bepalend voor de kwaliteit van het landschap. Daarbij speelt dat de melkveehouderij lokaal intensiveert als gevolg van het vrijgeven van het melkquotum. Dit leidt tot grotere stallen die moeilijk in het landschap zijn in te passen. In gebieden met de hoofdfunctie natuur extensiveert de landbouw steeds meer. Dit leidt tot verruiging en heeft gevolgen voor het weidevogelbeheer. Voor leegkomende opstallen zullen zich nieuwe functies aandienen. Met het project Verbrakking Westzaan worden belangrijke Natura 2000-doelstellingen voor instandhouding van unieke brakke natuur geborgd. De afronding van het beheer- en inrichtingsplan voor de Kalverpolder is een voorbeeld waarbij meerdere partijen aan het herstel en de toekomst van het gebied hebben gewerkt. De deelnemende partijen hebben een samenwerkingsovereenkomst gesloten voor het beheer. Recreatieve projecten die voortkomen uit lopende programma’s zoals tussen IJ en Z en het waterplan Zaans Blauw zijn momenteel in uitvoering. Agrariërs worden gestimuleerd om boerenlandpaden aan te leggen, zodat het landschap voor de wandelaar beter toegankelijk is.

Prestatie-indicator

Nulmeting

Realisatie 2014

Begroting 2015

Begroting 2016

Streefwaarde

Bron

Extra aantal meters fietspad

N.v.t.

0

2.600

2.600

3.950

Gemeentelijke registratie

Extra aantal meters voetpad

N.v.t.

2.000

3.000

3.000

6.000

Gemeentelijke registratie

Activiteiten

  • Respecteren van de rode contour bij vergunningverlening

  • Adviseren bij bouwplannen over landschappelijke inpassing conform het beeldkwaliteitsplan buitengebied

  • Faciliteren uitvoering verbrakking Westzaan

  • Afronden uitvoeringsprogramma Inrichting & Beheer Kalverpolder

  • Inhoudelijke en bestuurlijke bijdrage aan beheerplannen voor Natura 2000

  • Gewenst toekomstperspectief voor het buitengebied uitwerken als onderdeel van het Groen- en Waterplan

  • Afronden van de projecten Tussen IJ en Z in de Omzoom en Noorderveen

  • Initiëren van de aanleg tweede deel Voetpad Guisveld

  • Met partners samenwerken aan verwezenlijking van de gestelde doelen voor het buitengebied

  • Realisatie van recreatieve routes Krommenieërwoudpolder (zie programma 6/6.1 recreatieve mogelijkheden)

Klik hier voor financiële informatie over deze prestatie

Risico’s en beheersmaatregelen

Risico

Toelichting

Beheersmaatregel

Subsidierisico landelijke projecten.

Binnen landelijk gebied worden subsidies aangevraagd. Bij subsidie loopt de gemeente Zaanstad risico dat niet alle kosten declarabel zijn.

Sturen bij aanvang waar wat uit gedekt kan worden. De reserve ILG en SGP als achtervang voor niet-declarabele kosten.

Kwaliteit cultuurhistorisch erfgoed

De gemeente vindt het belangrijk dat er zorgvuldig met het cultuurhistorisch erfgoed wordt omgegaan. We willen op deze manier de kwaliteit van de woon- en leefomgeving en de Zaanse identiteit versterken, nu en in de toekomst. Erfgoed heeft ook een belangrijke economische waarde. Dit is terug te zien in de vastgoedwaarde van monumentale panden en de waardestijging van panden en wijken rondom cultuurhistorisch waardevolle objecten. De drie van rijkswege beschermde gezichten in Zaanstad (Kerkbuurt Westzaan, Haaldersbroek Zaandam en Gortershoek Zaandijk) zijn populaire plekken om te wonen en dat is niet voor niets! Het behoud van erfgoed is voor de waardeontwikkeling op meer terreinen en gebieden van belang. Behoud van monumenten levert werkgelegenheid op, doordat vakmensen worden ingehuurd die de monumenten opknappen en onderhouden. Een goed onderhouden monumentenbestand zorgt voor een aantrekkelijke stad die bezoekers en toeristen aantrekt, zoals de Zaanse Schans laat zien met jaarlijks meer dan een miljoen bezoekers. Steeds meer bedrijven en bezoekers weten het Hembrugterrein te vinden en ook het nieuwe centrum van Zaandam heeft met zijn verwijzing naar de Zaanse houtbouw een speciale aantrekkingskracht.

Effectindicator

Nulmeting

Realisatie
2014

Begroting
2015

Begroting
2016

Streef-
waarde

Bron

Om deze doelstellingen te bereiken leveren we de volgende prestaties

Samenwerking op het gebied van erfgoed

Erfgoed vertelt het verhaal van onze stad en streek en vormt daarmee een belangrijke inspiratiebron voor culturele activiteiten, evenementen en toeristische arrangementen. We willen de kansen en mogelijkheden daarvan nog meer benutten. (zie programma 2 en 3). In Zaanstad is kennis en deskundigheid op het gebied van erfgoed. De gemeente zoekt actief naar mogelijkheden tot samenwerking met partners die bijdragen aan het behouden en versterken van het cultureel erfgoed binnen Zaanstad en het uitvoeren van onze wettelijke taak. Op basis van de Erfgoedvisie geldt vanaf 2016 een geactualiseerd uitvoeringsprogramma, waarin aangegeven wordt waar we de aankomende jaren op in zetten. Zaanstad zit midden in de grootste herbestemmingsopgave van Nederland, het Hembrugterrein. Met meer dan 50 te ontwikkelen monumenten tussen nu en tien jaar in een cultuurhistorisch rijk gebied. Daarnaast zien we momenteel een enorme toename in hergebruik en herbestemming van monumenten in de gehele streek, het aantal projecten en vergunningsaanvragen voor monumenten stijgt al jaren. Deze projecten moeten allemaal, met name in de eindfase als het zich écht buiten in de gebouwen afspeelt, begeleidt worden door mensen met kennis en expertise van het restauratievak. In Zaanstad is momenteel een tekort op het gebeid van deze specifieke restauratiebegeleiding. We jagen projecten aan, maar kunnen, in de afronding, niet altijd de gewenste rol vervullen. Ook zien we dat vooral de instandhouding van kerken moeizaam gaat. Dit mede omdat ze afhankelijk zijn van vrijwilligers en dat het onderhoud aan kerken niet meer te bolwerken is. Daarnaast stelt Provincie NH geld beschikbaar om naar de mogelijkheden te kijken om herbestemmingstrajecten samen met marktpartijen op te zetten en te begeleiden. Dit herbestemmingsfonds voor monumenten heeft als doel om als co-financier op te treden en de economische aantrekkelijkheid van de provincie te vergroten. Op dit moment is dit allemaal niet haalbaar daarom zal er vanaf 2016 rekening gehouden worden met extra ambtelijke capaciteit. Deze nieuwe post willen we inzetten voor een echte ‘buitenman/buitenvrouw’. Hierdoor kunnen restauraties adequaat begeleidt worden tijdens de uitvoering, subsidies beter en sneller worden afgehandeld en dat er vakspecifieke restauratie en technische bouwbegeleiding verricht kan worden op onder andere het Hembrugterrein en de Zaanse Schans. Daarnaast geeft deze post ook de ruimte om meer te werken aan het mogelijk opzetten en begeleiden van de herbestemmingstrajecten van de provincie. Erfgoed is belangrijk voor de uitstraling en het imago van de stad. Cultuurhistorische waarden moeten niet alleen worden geborgd, maar willen we ook als kwaliteit en troef inzetten, vooral op locaties en in gebieden die voor de stad bijzondere waarde hebben. (zie programma 4/ gebiedsontwikkeling/ Zaan IJ) We zorgen voor een goede verankering van het erfgoed binnen de bestemmingsplannen. Een actief gemeentelijk aanwijzingsbeleid zorgt ervoor dat het monumentenbestand uitgebreid en up-to-date kan worden gehouden. Hiervoor werken we samen met de vereniging Zaans Erfgoed. Verplicht archeologisch onderzoek bij bouwprojecten vereist zorgvuldigheid maar is er ook op gericht zo min mogelijk hinder voor het bouwproces op te leveren. Zaanstad heeft een eigen depot waar bijzondere vondsten worden onderzocht, gedocumenteerd en opgeslagen. De opgedane historische kennis wordt verspreid via publicaties en bijeenkomsten.

Prestatie-indicator

Nulmeting

Realisatie 2014

Begroting 2015

Begroting 2016

Streefwaarde

Bron

Afgegeven vergunningen

26

35

35

35

Gemeentelijke registratie

Afgegeven subsidies

20

30

25

30

Gemeentelijke registratie

Nieuwe monumenten

0

10 a 15

15

15

Gemeentelijke registratie

Activiteiten

  • Actief begeleiden en initiëren herbestemmingen

  • Maken van inventarisaties naar typen gebouwen

  • Afgeven van vergunningen activiteit monumenten

  • Afgeven van subsidies m.b.t. monumenten, herbestemmingen en haalbaarheidsonderzoeken

  • Intensiveren van de restauratiebegeleiding

  • Aanwijzen van nieuwe monumenten in samenwerking met de Vereniging Zaans Erfgoed

  • Bijdragen aan projecten zoals het Hembrugterrein. Rol als intermediair om financiële bijdragen en subsidies voor restauraties te verkrijgen

  • Uitvoeren van taken door de stadsarcheoloog

  • Nota beleidsagenda van panden

Klik hier voor financiële informatie over deze prestatie

Grond en vastgoed

We streven naar een zo klein mogelijke duurzame grond- en vastgoedportefeuille, gericht op het faciliteren van de kerntaken van de gemeente, met een optimale bijdrage aan het verdienvermogen van de gemeente. De gemeente gaat door met de verkoop van vastgoed en grond die niet nodig is voor het faciliteren van de kerntaken van de gemeente. Verkoop gaat via lokale makelaars, de website van de gemeente en contacten met ontwikkelaars en belangstellenden, en tegen marktconforme prijzen. De grond- en vastgoedportefeuille is een dynamisch geheel. Door fusies, maatschappelijke ontwikkelingen en veranderende functies komen telkens gebouwen en gronden beschikbaar. Daarvan wordt beoordeeld of ze kunnen worden afgestoten of beschikbaar moeten blijven voor gemeentelijke beleidsdoelstellingen. We schenken aandacht aan de communicatie met erfpachters over de mogelijkheid tot omzetting van erfpachtgrond naar vol eigendom. De gemeente zal erfpachters via huis-aan-huisbladen en de gemeentelijke website regelmatig blijven informeren over de mogelijkheden tot omzetting. Van elk object in de portefeuille wordt een meerjarenonderhoudsplan (MJOP) gemaakt. Op basis daarvan wordt berekend welke budgetten benodigd zijn om een technische kwaliteit te behouden zoals in het portefeuilleplan is beschreven. De objecten die in permanent beheer van de gemeente blijven, worden tevens beoordeeld op hun ‘energieprestatie’. Indien op dat vlak verbeteringen wenselijk of noodzakelijk zijn, dient daarvoor dekking te worden gezocht

Effectindicator

Nulmeting

Realisatie
2014

Begroting
2015

Begroting
2016

Streef-
waarde

Bron

Om deze doelstellingen te bereiken leveren we de volgende prestaties

Beheer grond- en vastgoedportefeuille

We zetten in op het afstoten of verhuren van grond en vastgoed tegen marktconforme koop- en huurprijzen. De gemeente streeft naar een duurzame wijze van beheer van het maatschappelijk vastgoed, zodat we voldoen aan de eisen van deze tijd. (zie programma 5 Milieu en duurzaamheid) Vastgoed en grond die niet noodzakelijk is voor de realisatie van beleidsdoelstellingen wordt afgestoten of verhuurd tegen marktconforme koop- en huurprijzen, waarbij voor erfpachters de keuzemogelijkheid blijft om het recht van erfpacht om te zetten naar vol eigendom.

Activiteiten

  • Grond en vastgoed te koop aanbieden

  • Contractenbeheer

  • Regelmatige communicatie met erfpachters over de mogelijkheid tot omzetting van erfpachtgrond naar vol eigendom

  • Dekking vinden om duurzaamheidsmaatregelen in te passen in de onderhoudsbegroting van het maatschappelijk vastgoed

  • Beheer van ca. 800 huurcontracten en circa 10.000 erfpachtpercelen

Klik hier voor financiële informatie over deze prestatie

Risico’s en beheersmaatregelen

Risico

Toelichting

Beheersmaatregel

Tempo en opbrengst verkoop gemeentelijk vastgoed

Vastgoed- en grondtransacties zijn afhankelijk van de vraag uit de markt

Naast het monitoren van de markt ook beheershandelingen als het bij elkaar brengen van vraag en aanbod, huren/verhuren, beheren en onderhouden

Gebiedsontwikkeling

Gebiedsontwikkeling maakt de vertaalslag ruimtelijk-functioneel beleid naar de uitvoering. Enerzijds door het voeren van regie en anderzijds door het faciliteren van processen die nodig zijn om maatschappelijke gewenste gebiedsontwikkelingen tot stand te brengen. Legt verbindingen tussen programmavelden.

Effectindicator

Nulmeting

Realisatie
2014

Begroting
2015

Begroting
2016

Streef-
waarde

Bron

Om deze doelstellingen te bereiken leveren we de volgende prestaties

Samenwerken in gebiedsontwikkeling

Prioritering Ontwikkelingen worden zo veel mogelijk uitgevoerd door private ontwikkelaars. Gebiedsontwikkeling is de afgelopen jaren veranderd van een aanbod gestuurde naar een vraag gestuurde markt, waarbij de wensen van de afnemers/gebruikers steeds belangrijker zijn geworden. Zaanstad beschikt ook de komende jaren niet over voldoende middelen (capaciteit en geld) om alle initiatieven te faciliteren. Daarom kiest de gemeente voor de focus op een beperkt aantal (aandachts-)wijken en voortzetting van de programma’s Inverdan, ZaanIJ en Noordzeekanaalgebied. Op basis van de nota ‘Prioritering is noodzakelijk’ worden elk half jaar keuzes gemaakt over voortzetten of opschorten van projecten. De rode loper Voor projecten die een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan woningbouw, werkgelegenheid en/of wijkontwikkeling ‘in de breedte’ wil de gemeente de ‘rode loper’ uitleggen door: • één loket voor vestigingsaanvragen met een vast contactpersoon, maar ook gerichte inzet van capaciteit om versnelling in procedures te realiseren • gebruik te maken van kennis uit diverse netwerken • financiële faciliteiten aan te bieden (subsidies, investeringen, budgetten voor projectbegeleiding en bestaande of nieuwe regelingen bij gronduitgifte) Kleinschalige initiatieven De gemeente is van mening dat de stad niet alleen in beweging komt bij projecten met enige omvang, maar dat ook kleine initiatieven hier een grote bijdrage aan kunnen leveren. De gemeente wil kansrijke, kleinschalige initiatieven faciliteren en stimuleren. Bevorderen van wonen boven winkels in het kader van leefbaarheid wordt niet ingezet vanuit een grootschalige aanpak, maar via maatwerk waar zich verandering of ontwikkeling voordoet. Braakliggende terreinen en leegstaande panden kunnen leiden tot verloedering en waardedaling van een gebied. Tijdelijk gebruik kan een middel zijn om de stad in beweging te houden, verdere achteruitgang te voorkomen en wensen van bewoners, ondernemers en instellingen te honoreren. In het Meerjaren Perspectief Grondzaken (MPG) wordt gerapporteerd over de voortgang in de verschillende programmagebieden. We laten ze hier kort de revue passeren. Inverdan Inverdan werkt aan de realisatie van een aantrekkelijk gebied waar wordt gewoond, gewerkt en gerecreëerd. Het gaat daarbij om verdichting, toevoeging van recreatieve voorzieningen en stedelijke woonmilieus, en de aanleg van een verbinding tussen het oost- en westdeel van het gebied. De komende jaren draait het vooral om de bouw van woningen op de Kop Noordschebos, het cultuurcluster (zie programma 3/1.1 Cultuur), de overbouwing van het spoor, het bouwprogramma (Zelf doen) op de Eilanden, het fietsparkeren en herstel van de synagoge aan de Gedempte Gracht. Het programma loopt officieel door tot en met 2021, maar de programmamanagementkosten zijn begroot tot en met 2018. Eventueel nog niet gerealiseerde onderdelen zullen daarna in de vorm van zelfstandige projecten worden uitgevoerd.

Klik hier voor financiële informatie over deze prestatie

Vervolg prestatie 1

Zaan/IJ ZaanIJ beoogt braakliggende terreinen en leegstaande panden aan de Zaan en aan het IJ (Noordzeekanaal) nieuw leven in te blazen en daarmee een bijdrage te leveren aan de vraag naar meer woningen en werkgelegenheid in Zaanstad en in de Metropoolregio Amsterdam. De gemeente faciliteert initiatieven van particuliere partijen. Binnen het project Zaans Proeflokaal werken we aan aanvaardbare milieucondities voor alle locaties en een goed en gezond leefklimaat voor toekomstige bewoners en gebruikers. Op de Hemmes wordt gewerkt aan een woningbouwplan, waarvoor een apart bestemmingsplan nodig is. Voor Kan Palen-terrein is er een eerste voorstel tot herontwikkeling. Voor het Hembrugterrein zijn kaders gecreëerd om organische, stap-voor-stap-herontwikkeling mogelijk te maken. Daarnaast gaan we door met het ondersteunen van tijdelijke activiteiten en evenementen die het terrein op de kaart zetten. (zie programma 3/Cultuur) In samenwerking met Amsterdam werken we door aan de realisatie van het Dam-tot-Dam-Fietspad. Noordzeekanaalgebied We werken in samenwerking met de regio verder aan de ontwikkeling van het Zaanse deel van het Noordzeekanaalgebied (aan het Noordzeekanaal). Door het voor bedrijven aantrekkelijk te maken zich in het gebied te vestigen, kunnen we meer werkgelegenheid creëren. We gaan voor duurzaam, wat wil zeggen: verminderen van milieuoverlast (ook vanuit het Amsterdamse Havengebied) en zorgvuldig omgaan met de schaarse ruimte. Voor Nauernasche Polder en omgeving maken we een nieuw bestemmingsplan. Zoals afgesproken in de mediation-overeenkomst wordt de veiligheid van de stortplaats in samenwerking met de omwonenden en belanghebbenden nauwkeurig gemonitord. De gemeente Zaanstad ontwikkelt het bedrijvenpark HoogTij samen met de RON (Regionale Ontwikkelingsmaatschappij Noordzeekanaalgebied) en de Bank Nederlandse Gemeenten (BNG)/Gebiedsontwikkeling (de aandeelhouders van Haventerrein Westzaan CV en Bedrijventerrein Westzaan Noord CV). Het gaat om een gebied met 110 hectare uitgeefbare grond, waarvan circa 27 hectare haven gerelateerd is. De gemeente heeft circa 20% van het uitgeefbare gebied in eigendom, het overige deel is in eigendom bij de CV’s. In 2015 is gebleken dat de markt serieus aantrekt. Regelmatig melden zich geïnteresseerden voor mogelijke grondaankoop en vinden met meerdere partijen onderhandelingen plaats over de verkoop van de grond. Aandachtswijken In Poelenburg, Zaandam-Zuid, Pelders-Hoornseveld, Kogerveldwijk, Rosmolenwijk en Wormerveer-Noord werkt de gemeente samen met woningcorporaties, ontwikkelaars, bewoners, ondernemers en andere belanghebbenden om kansrijke initiatieven te stimuleren. Grootschalige sloop/nieuwbouw is niet meer haalbaar. De aanpak is nu vooral gericht op renovatie en kleinschalige ingrepen. In Poelenburg werken de corporaties de komende jaren aan renovatie van de zogenoemde E-flats, terwijl de gemeente inzet op de ontwikkeling van de meest oostelijke rand van Poelenburg. Ook in Wormerveer-Noord wordt de komende jaren gerenoveerd. In de Russische Buurt vindt ‘wijkvernieuwing 2.0’ plaats: kleinschalige fysieke ingrepen in combinatie met ondersteuning van eigen initiatief van bewoners en betrokkenen.

Activiteiten

  • Prioritering tussen ruimtelijk/fysieke projecten door de Ruimtelijke Adviesgroep Projecten op grond van de nota

  • Toepassen van de rode loper bij kansrijke projecten

  • Inverdan (Cultuurcluster zie programma 3, synagoge zie programma 4 prestatie 4.1), Zaan/IJ (Zaans Proeflokaal)

  • Samenwerken met woningcorporaties, ontwikkelaars, bewoners, ondernemers en andere belanghebbenden in de wijken

  • Kleinschalige ontwikkelingen faciliteren en stimuleren

  • Stimuleren van tijdelijk gebruik van gebouwen en gronden

Risico’s en beheersmaatregelen

Risico

Toelichting

Beheersmaatregel

Algemeen marktrisico (prijs en afzet) bij het voeren van grondexploitaties.

Grondopbrengsten dalen en/of de uitgifte van kavels vertraagd a.g.v. economische omstandigheden.

Inzetten op een goede verkoopstrategie en monitoren bij halfjaarlijks MPG.

Bereikbare stad

Bereikbaarheid is een belangrijke voorwaarde voor de aantrekkelijkheid van Zaanstad, of het nu om wonen, werken, ondernemen of bezoeken gaat. Alle modaliteiten leveren daarin hun deel: fiets, auto, openbaar vervoer en scheepvaart. Daarbij gaat het niet alleen om toegang tot Zaanstad vanuit de regio, maar ook om comfortabel en veilig verkeer binnen de gemeentegrenzen. Goede parkeervoorzieningen dragen bij aan een positief oordeel over de bereikbaarheid en gastvrijheid van de gemeente.

Effectindicator

Nulmeting

Realisatie
2014

Begroting
2015

Begroting
2016

Streef-
waarde

Bron

Om deze doelstellingen te bereiken leveren we de volgende prestaties

Bevorderen doorstroming

We willen de doorstroming verbeteren op het rijkswegennet, het hoofdwegennet en het vaarwegennet. Daarnaast werken we aan een betere doorstroming, snelheid en comfort van het openbaar vervoer en langzaam verkeer, en aan het bevorderen van de verkeersveiligheid. We richten ons op het bereikbaar houden van locaties die van essentieel belang zijn voor de economische ontwikkeling en de vitaliteit van Zaanstad voor zowel personen- als vrachtvervoer. We willen zorgen voor een goede doorstroming van het verkeer binnen de gemeente, ook vanwege de verkeersrelatie met de Metropoolregio Amsterdam. We vinden het belangrijk dat de Zaanse toeristische trekpleisters goed herkenbaar en bereikbaar zijn voor bezoekers en toeristen uit de regio (met het openbaar vervoer en over het water). (zie programma 2/toerisme)

Prestatie-indicator

Nulmeting

Realisatie 2014

Begroting 2015

Begroting 2016

Streefwaarde

Bron

Tevredenheid van bewoners over bereikbaarheid van de buurt per auto

69% (2012)

74%

>73%

>74%

>75%

Zaanpeiling

Tevredenheid over openbaar vervoer

7,7 (2013)

7,8

>7,7

>7,9

8

Klantenbarometer KPVV concessiegebied Zaanstreek

Percentage inwoners dat andere vervoermiddelen dan auto gebruikt voor woon-werkverkeer

45% (2012)

46%

>46%

>47%

>50%

Zaanpeiling

Tevredenheid van bewoners over de bereikbaarheid van de buurt per fiets

87% (2012)

88%

89%

89%

>89%

Zaanpeiling

Tevredenheid verkeersveiligheid in de gemeente

42% (2012)

42%

>39%

>52%

45%

Zaanpeiling

Activiteiten

  • Uitwerken kansen Knooppuntontwikkeling/Guisweg

  • Onderzoek functioneren Bernardplein na 2020

  • Onderzoek Thorbeckeweg/Wibautstraat na 2020

  • Verdere planvorming A8-A9

  • Uitvoering HOV Zaan Corridor

  • Uitvoering verkeersveiligheidsplan

  • Locatieonderzoek fietsenstalling Inverdan

  • Vernieuwen Wilhelminasluis

  • Vervanging Zaanbrug

  • Faciliteren bootverbinding binnen Zaanstad en tussen Zaanstad-Amsterdam

  • Onderzoek naamswijziging stations Koog- Bloemwijk (Koog a/d Zaan) en Koog-Zaandijk (Zaandijk/Zaanse Schans)

Klik hier voor financiële informatie over deze prestatie

Risico’s en beheersmaatregelen

Risico

Toelichting

Beheersmaatregel

Uitkeren planschade en/of nadeelcompensatie Vaart in de Zaan (Zaanbrug en Wilhelminasluis).

Het realiseren van zowel Wilhelminasluis als Zaanbrug heeft fikse ingrepen in de openbare ruimte tot gevolg. De bereikbaarheid van winkels en woningen zal onder druk komen te staan.

Het treffen van maatregelen door de provincie en gemeente om dit zo beperkt mogelijk te houden.

Mogelijke overschrijding > 10% op investering Zaanbrug.

Indien de kostenoverschrijding van de aanbesteding Zaanbrug meer dan 10% bedraagt, is Zaanstad contractueel aansprakelijk voor 25% van deze kostenoverschrijding.

Sturen op de voortgang van het project en kostenbeheersing door de provincie. Dit reduceert de noodzaak van het betaling van een opslag op de investering voor alle partijen (provincie, Wormerland en Zaanstad).

Terugbetalen deel subsidie Spoorse doorsnijding (onderdeel Guisweg).

Mogelijk wordt het project Guisweg niet geheel uitgevoerd volgens afspraak met het Rijk.

Dekking van deze terugbetaling staat op een overlopend passief voor het volledige bedrag. Maximale schade bedraagt het geïnvesteerde kredietbedrag.

Vertraging studie A8-A9

Het kan zijn dat meer studie nodig is

Goede samenwerking tussen provincie en gemeente

Er wordt geen marktpartij gevonden voor exploitatie van vaarverbindingen

Private partijen doen niet mee

Met zoveel mogelijk partijen/ potentiële exploitanten in gesprek gaan

Parkeermogelijkheden

De evaluatie Parkeren heeft duidelijk gemaakt dat de parkeerregulering over het algemeen voldoet, maar dat het parkeerbeleid onvoldoende houvast biedt voor de gemeentelijke regie op de openbare ruimte. Er zijn verbeterpunten ten aanzien van bouwplantoetsing, waarbij we meer ruimte willen geven aan nieuwe ontwikkelingen. Deze worden verwerkt in de actualisatie van het parkeerbeleid.

Prestatie-indicator

Nulmeting

Realisatie 2014

Begroting 2015

Begroting 2016

Streefwaarde

Bron

Afname van het aantal mensen dat parkeren als grootste probleem in de buurt ziet

10 (2012)

13

<15

12

10

Zaanpeiling

Activiteiten

  • Vaststellen en invoeren geactualiseerd parkeerbeleid

Klik hier voor financiële informatie over deze prestatie

Lasten incl. dotaties

2016

2017

2018

2019

Originele begroting 2015-2018

41.251

35.669

34.305

40.790

Structurele effecten Burap

-3

-3

-3

-3

Kadernota

5.082

5.497

1.322

-665

Beginstand begroting 2016-2019

46.331

41.164

35.624

40.122

Nieuw beleid

401

451

151

151

Beleidsbijstellingen

-4.990

10.242

1.026

3.325

Dotaties reserves

714

-83

-167

-162

Baten incl. aanwendingen

2016

2017

2018

2019

Originele begroting 2015-2018

-31.730

-25.188

-25.407

-32.057

Structurele effecten Burap

0

0

0

0

Kadernota

-5.598

-5.934

-1.677

323

Beginstand begroting 2016-2019

-37.328

-31.121

-27.084

-31.733

Nieuw beleid

0

0

0

0

Beleidsbijstellingen

5.066

-11.953

-1.727

-4.032

Aanwendingen reserves

-1.758

122

182

183